โมเดล Crowdlending บน Web3 จะสร้างผลตอบแทนที่ยั่งยืนให้กับนักลงทุน DeFi ในไทยได้หรือไม่ พูดคุยกับ Aleksander Lang จาก 8lends

เมื่อต้นปีนี้ Gold Car Rent ซึ่งเป็นบริษัทให้บริการเช่ารถยนต์เชิงพาณิชย์ในดูไบ ได้แสวงหาทุนเพิ่มเพื่อขยายจำนวนรถยนต์ในฝูงและรองรับความต้องการที่เพิ่มขึ้นจากลูกค้าองค์กรระยะยาว

แทนที่จะหันไปใช้การขอสินเชื่อจากธนาคารแบบดั้งเดิม บริษัทได้ระดมทุนผ่าน 8lends ซึ่งเป็นแพลตฟอร์ม crowdlending บน Web3 ที่เชื่อมโยงนักลงทุนทั่วโลกกับเงินกู้เพื่อธุรกิจในโลกจริง

การจัดหาเงินทุนนี้ได้รับการสนับสนุนโดยมีหลักประกัน คือรถตู้ Mercedes-Benz Vito ในครอบครองของ Gold Car Rent ที่ได้รับการประเมินมูลค่าและนำมาใช้ค้ำประกันเงินกู้

เงินกู้จะถูกปล่อยเป็นงวด โดยแต่ละงวดจะเปิดใช้งานได้ก็ต่อเมื่อมีการยืนยันเอกสารและใบแจ้งหนี้ที่จำเป็นเรียบร้อยแล้ว การชำระคืนเงินกู้จะนำมาจากรายได้การดำเนินงานที่เกิดขึ้นจากสัญญาเช่าระยะยาวแบบ B2B

ด้วยโครงสร้างแบบนี้ นักลงทุนจะเห็นว่าผลตอบแทนขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพทางธุรกิจ ไม่ใช่โครงสร้างผลตอบแทนที่ซับซ้อน สำหรับบริษัทนั้น รูปแบบดังกล่าวเปิดโอกาสให้นำเงินทุนจากทั่วโลกมาใช้โดยไม่ต้องลดมาตรฐานการประเมินความน่าเชื่อถือ

เรื่องราวของ Gold Car Rent แสดงให้เห็นถึงสิ่งที่กำลังเปลี่ยนแปลงอย่างเงียบ ๆ ในกลุ่ม DeFi yield ผ่านกลไกการให้กู้ยืมแบบ peer-to-peer (P2P) เพื่อเข้าใจในประเด็นนี้มากยิ่งขึ้น BeInCrypto จึงได้สัมภาษณ์ Aleksander Lang ซึ่งเป็น CFO และ Co-Founder ของ Maclear — บริษัทที่อยู่เบื้องหลัง 8lends

พวกเราศึกษาว่าทำไมนักลงทุนจึงหันมาใช้ crowdlending รายได้คงที่มากขึ้น แพลตฟอร์มอย่าง 8lends นำหลักการให้สินเชื่อแบบสถาบันมาปรับใช้กับโครงสร้างพื้นฐาน Web3 อย่างไร รวมถึงว่านี่จะกลายเป็นแหล่งรายได้แบบ passive ที่ยั่งยืนสำหรับนักลงทุนคริปโตได้หรือไม่

สองโมเดล สองโปรไฟล์ความเสี่ยง

การให้กู้ยืมแบบ peer-to-peer หรือ crowdlending มีอยู่ก่อนที่จะมีคริปโตและ DeFi แพลตฟอร์ม marketplace lending ใช้เวลาหลายปีเชื่อมโยงนักลงทุนกับธุรกิจขนาดเล็กที่ธนาคารแบบดั้งเดิมไม่สนใจ โดยข้อเสนอสำคัญก็คือ การทำให้นักลงทุนได้รับผลตอบแทนคงที่จากการสนับสนุนกิจกรรมเศรษฐกิจจริง

แต่รูปแบบนี้ก็มาพร้อมกับข้อแลกเปลี่ยน เพราะแพลตฟอร์ม P2P หลายแห่งอนุญาตให้ผู้กู้ที่นอกเกณฑ์ธนาคารแบบดั้งเดิมเข้าถึงเงินกู้ได้ ความเสี่ยงในการผิดนัดชำระจึงอาจสูงกว่าการให้กู้ในระบบปกติ ทั้งนี้ การขาดทุนจากเครดิตจะขึ้นอยู่กับมาตรฐานการประเมินความเสี่ยง โครงสร้างของเงินกู้และกระบวนการติดตามหนี้ของแต่ละแพลตฟอร์ม ตลอดจนประสิทธิภาพของธุรกิจผู้กู้เอง

ในขณะเดียวกัน แพลตฟอร์ม P2P แบบดั้งเดิมหลายแห่งต้องถูกจำกัดด้วยขอบเขตทางกฎหมายของแต่ละประเทศ ทำให้การเข้าถึงของนักลงทุน และการกระจายความเสี่ยงข้ามประเทศทำได้ยาก รวมถึงการจัดการความเสี่ยงและการบังคับใช้จะผูกติดกับกฎหมายท้องถิ่น

การเงินแบบกระจายศูนย์ (DeFi) เข้ามาแก้ปัญหาเดียวกันในมุมที่แตกต่าง โดยโปรโตคอล DeFi lending อนุญาตให้ผู้ใช้ปล่อยกู้และยืมคริปโตผ่าน smart contract โดยใช้การ overcollateralization และการลิควิดอัตโนมัติเพื่อบริหารความเสี่ยงผิดนัดชำระ

ด้วยการตัดตัวกลางและข้อจำกัดด้านภูมิศาสตร์ออก DeFi จึงขยายโอกาสเข้าถึงตลาดเงินกู้ได้อย่างมาก พร้อมทั้งนำเสนอรูปแบบประสิทธิภาพเงินทุนที่แตกต่างกัน

ในช่วงเริ่มต้นเฟสขยายตัว ระบบนิเวศ DeFi yield บางส่วนได้เบลอเส้นแบ่งระหว่างรายได้จากการให้กู้ยืมกับผลตอบแทนที่ขับเคลื่อนด้วยแรงจูงใจ โดยบางโปรโตคอลเพิ่มผลตอบแทนจากการให้กู้ด้วยการแจกโทเคน หรืออาศัยสมมติฐานในเชิงบวกที่มากเกินไปเกี่ยวกับสภาพคล่องและเสถียรภาพของหลักประกัน

Anchor Protocol บน Terra กลายเป็นตัวอย่างที่เห็นได้ชัดที่สุด ในช่วงรุ่งเรือง แพลตฟอร์มนี้ให้ผลตอบแทนประมาณ 20% APY สำหรับเงินฝาก UST โดยผสานการปล่อยกู้กับรางวัลอุดหนุน แต่เมื่อ stablecoin พื้นฐานล้มเหลวในปี 2022 โครงสร้างทั้งหมดก็พังทลายลง

ทำไมนักลงทุนในสหรัฐอเมริกาจึงเริ่มคิดใหม่เรื่องผลตอบแทนหลัง DeFi รุ่งและร่วง

อย่างไรก็ตาม ความล้มเหลวของ Terra ได้บีบให้อุตสาหกรรมกลับมาประเมินว่ายีลด์ที่ยั่งยืนถูกสร้างขึ้นอย่างไรอีกครั้ง ทั้งนี้ Lang สังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงนี้ในหมู่นักลงทุนเช่นกัน ในขณะที่ความเชื่อมั่นต่อแนวคิดผลตอบแทนสูงเริ่มสั่นคลอน แต่เขาสังเกตว่าผู้ใช้งานไม่ได้ปฏิเสธคริปโตโดยตรง

ผู้คนยังคงชื่นชอบคริปโตและข้อดีต่าง ๆ เช่น ความสะดวก ความรวดเร็ว และการเข้าถึงระดับโลก แต่หลังจากเห็นหลายโปรเจกต์ผลตอบแทนสูงล้มเหลว ทัศนคติของพวกเขาก็เริ่มเปลี่ยนไป เพราะเมื่อคุณเห็นแพลตฟอร์มหนึ่งสัญญาผลตอบแทน ‘20% แบบไม่มีความเสี่ยง’ แล้วล้มเหลวในชั่วข้ามคืน หรือบริการรายใหญ่ระงับการถอนเงินทันที สิ่งเหล่านั้นสร้างความประทับใจที่สำคัญไม่น้อย

ดังนั้นแทนที่จะวิ่งตาม APY ถัดไป ผู้ใช้งานจึงเริ่มมองหาผลิตภัณฑ์ที่มีธุรกิจจริงสนับสนุน พวกเขาต้องการบางสิ่งที่เข้าใจได้อย่างชัดเจน ทั้งแหล่งที่มาของเงิน ใครคือผู้กู้ และผลตอบแทนถูกสร้างขึ้นอย่างไร กระแสเงินสดจริง ไม่ใช่แค่คำขวัญหรือแคมเปญการตลาดที่พูดเกินจริง Lang กล่าวไว้

Lang ให้เหตุผลว่า Web3 crowdlending อยู่ตรงกลางระหว่างสองโลกนั้น ไม่ได้คิดค้นยีลด์รูปแบบใหม่ขึ้นมา แต่ประยุกต์ใช้กลไกการปล่อยกู้แบบที่มีอยู่เดิม ขณะเดียวกันก็ใช้โครงสร้างพื้นฐานของบล็อกเชนเพื่อขยายการเข้าถึง สร้างมาตรฐานความโปร่งใส และทำให้สามารถตรวจสอบผลการดำเนินงานข้ามพรมแดนได้จริง

มันช่วยให้ผู้คนอยู่ในวงการคริปโตได้ต่อไปพร้อมรับสิ่งที่คาดการณ์ได้และเข้าใจง่าย โดยอ้างอิงกับผลการดำเนินงานที่แท้จริง ไม่ใช่แค่คำมั่นสัญญา เขากล่าวกับ BeInCrypto

นำวินัยด้านเครดิตสู่บล็อกเชน

จากนั้น Lang ได้อธิบายว่า 8lends ผสมผสานองค์ประกอบของ DeFi และ crowdlending แบบดั้งเดิมเข้าด้วยกันในรูปแบบการดำเนินงาน แม้แพลตฟอร์มนี้ถูกพัฒนาขึ้นโดยทีมที่มีประสบการณ์ยาวนานจากวงการ P2P lending ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ผ่าน Maclear แต่ก็ไม่ได้ถูกออกแบบให้ต่อยอดโดยตรงจากแพลตฟอร์ม Web2

แต่เป้าหมายคือการคิดทบทวนว่ากระบวนการเครดิตควรจะถูกจัดโครงสร้างและนำเสนออย่างไรในสภาพแวดล้อมแบบกระจายศูนย์ โดยคำนึงถึงความคาดหวังของนักลงทุนในทั้งสองระบบ เขากล่าวว่า:

สำหรับการปล่อยกู้แบบดั้งเดิม ผู้คนพึ่งพากฎระเบียบและชื่อเสียง แต่สำหรับผู้ใช้งานบนบล็อกเชนต้องการความชัดเจนก่อน พวกเขาอยากเข้าใจว่าการตัดสินใจต่าง ๆ เกิดขึ้นอย่างไร เราจึงให้ความสำคัญกับการเปิดเผยองค์ประกอบหลักของกระบวนการ ทั้งข้อมูลที่เราวิเคราะห์ วิธีประเมินผู้กู้ และการติดตามความเสี่ยง

Lang ยังตระหนักดีว่าผู้ใช้งาน Web3 คุ้นชินกับการอัปเดตเมื่อเกิดเหตุการณ์ ไม่ใช่รอผลลัพธ์สุดท้าย พวกเขาอยากติดตามความคืบหน้าตลอดเวลา ส่งผลให้ 8lends ปรับปรุงวิธีการนำเสนอข้อมูลใหม่ เพื่อให้นักลงทุนติดตามความเปลี่ยนแปลงได้อย่างชัดเจนและทันท่วงที โดยยังคงความเข้มงวดของกระบวนการพิจารณาสินเชื่อไว้อย่างครบถ้วน

ความสม่ำเสมอเป็นข้อกำหนดสุดท้าย Lang กล่าวว่า Maclear สร้างชื่อเสียงด้วยกระบวนการที่เข้มงวดและทำซ้ำได้ ไม่ว่าจะเป็นการตรวจสอบเอกสาร วิเคราะห์การเงิน หรือการติดตามผลต่อเนื่อง เขาเสริมว่า:

การถ่ายทอดโครงสร้างการดำเนินงานระดับนั้นสู่สภาพแวดล้อมบนบล็อกเชนต้องสร้างมาตรฐานให้กับการแสดงข้อมูลและการตรวจสอบ เพื่อให้ผู้ใช้ทบทวนตรรกะด้วยตัวเองได้

สำหรับบริษัท จุดนี้เองที่บล็อกเชนสร้างประโยชน์ให้เห็นได้จริง การไหลของเงินทุน การชำระเงินคืน และข้อมูลผลการดำเนินงาน สามารถแสดงแบบเรียลไทม์ สัญญาอัจฉริยะบังคับใช้กติกาอย่างสม่ำเสมอ ลดความเสี่ยงด้านปฏิบัติการ ในขณะเดียวกัน ระบบก็ยังเปิดให้ผู้ใช้ทั่วโลกเข้าถึงได้ พร้อมรักษาวินัยด้านเครดิตเช่นเดียวกับกระบวนการปล่อยสินเชื่อ

Proof of Loan: 8LNDS สนับสนุนการมีส่วนร่วมโดยไม่แทนที่ผลตอบแทนอย่างไร

นอกจากการใช้โครงสร้างบล็อกเชนเพื่อเพิ่มความโปร่งใสและการเข้าถึงแล้ว 8lends ยังได้เปิดตัว 8LNDS ซึ่งเป็นโทเคนประจำแพลตฟอร์ม เพื่อสนับสนุนการมีส่วนร่วมในระบบ crowdlending แบบ Web3 ของแพลตฟอร์มอีกด้วย อย่างไรก็ตาม 8LNDS ไม่เหมือนกับโทเคนดั้งเดิมในโลก DeFi หลาย ๆ ตัว เพราะ 8LNDS ได้รับการออกแบบมาเพื่อกระตุ้นการมีส่วนร่วมและการเข้าร่วมในระยะยาว แทนที่จะเปลี่ยนแปลงโครงสร้างเศรษฐศาสตร์ของผลิตภัณฑ์เงินกู้เอง

อย่างไรก็ตาม ผลตอบแทนเงินกู้ใน 8lends ยังคงกำหนดอัตราคงที่ มีสินทรัพย์ค้ำประกัน และอิงกับประสิทธิภาพของผู้กู้ ซึ่งโทเคนจะทำงานควบคู่ไปกับโครงสร้างเหล่านั้น โดยสนับสนุนรางวัล กลไกความภักดี และสิทธิประโยชน์เพิ่มเติมสำหรับผู้ปล่อยกู้ที่มีความเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง ทั้งในกลุ่มผู้ใช้งานแบบดั้งเดิมและกลุ่ม Web3-native

ทิโมชคินอธิบายว่า 8LNDS ไม่ได้เปิดตัวผ่านการขายสู่สาธารณะหรือเน้นกระตุ้นสภาพคล่องในระยะแรก แต่เริ่มต้นในฐานะโทเคนสำหรับรับรางวัลเท่านั้น โดยเชื่อมโยงการกระจายกับกิจกรรมโดยตรงบนแพลตฟอร์ม

8LNDS จะถูกแจกจ่ายผ่านการมีส่วนร่วมในแพลตฟอร์มด้วยกลไก Proof of Loan ของ 8lends ซึ่งจะปรากฏเมื่อผู้ใช้ให้เงินทุนสนับสนุนเงินกู้สำหรับธุรกิจจริง โดยภายใต้โครงสร้างนี้ การกระจายโทเคนจะสะท้อนถึงกิจกรรมการให้กู้ยืมจริง ขณะที่ผลตอบแทนของนักลงทุนยังคงมาจากการชำระเงินคืนเงินกู้โดยตรงจากบริษัทที่ดำเนินการเท่านั้น

สิ่งที่ Web3 Crowdlending ต้องพิสูจน์

ขณะที่บทสนทนาเข้าสู่ช่วงท้าย Lang ได้กล่าวถึงคุณสมบัติที่เขาเชื่อว่า crowdlending แบบ Web3 จำเป็นต้องแสดงออกเพื่อเข้าสู่การยอมรับในวงกว้าง นั่นคือ ความโปร่งใสเกี่ยวกับผู้กู้และเงื่อนไขเงินกู้ การประเมินความเสี่ยงที่ชัดเจนและเข้าใจง่าย และผลตอบแทนที่เกิดขึ้นจากการชำระเงินคืนจริง ไม่ใช่จากแรงจูงใจต่าง ๆ ซึ่งทั้งหมดถือเป็นหัวใจสำคัญของมุมมองนั้น

เขายังเน้นย้ำถึงความสำคัญของความซื่อตรงเรื่องสภาพคล่อง โดยชี้ให้เห็นว่าการให้กู้เงินแบบกำหนดระยะเวลาควรมีลักษณะเช่นเดียวกับการลงทุนแบบกำหนดระยะเวลา ไม่ใช่ผลิตภัณฑ์ที่สัญญาว่าจะถอนออกได้ทันที

ถ้าพื้นที่นี้ต้องการเติบโต มันต้องยึดกับปัจจัยพื้นฐานที่แท้จริง ไม่ใช่เรื่องการตลาดเกี่ยวกับผลตอบแทนสูง เพราะนี่คือหนทางเดียวที่โมเดลรายได้คงที่สามารถอยู่รอดในตลาดที่รู้ดีอยู่แล้วว่าจะเกิดอะไรขึ้นเมื่อไม่มีความโปร่งใสอย่างแท้จริง

สำหรับ Lang สัญญาณแห่งความสำเร็จที่ชัดเจนที่สุดคือการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมนักลงทุน ไม่ใช่แค่ตัวเลขการเติบโตที่เป็นข่าว เมื่อผู้ลงทุนคริปโตเริ่มมองว่าการปล่อยกู้ที่มีธุรกิจจริงรองรับเป็นหนึ่งในส่วนประกอบมาตรฐานของพอร์ตโฟลิโอ และประเมินจากปัจจัยเครดิตแทนที่จะดูแต่คำมั่นสัญญาเรื่องผลตอบแทน นั่นจะแสดงให้เห็นว่า crowdlending ในโลก Web3 ได้พัฒนาเข้าสู่ช่วงที่มีความเป็นผู้ใหญ่มากขึ้น

เขายังกล่าวอีกว่า มันไม่ใช่เรื่องยากที่จะเห็นการเปลี่ยนแปลงนี้ เพราะหากแม้แต่ 5% ถึง 10% ของพอร์ตโฟลิโอ Web3 โดยเฉลี่ย หันมาลงทุนในปล่อยกู้ในโลกความจริง นั่นก็ถือเป็นสัญญาณที่ชัดเจนแล้วว่า crowdlending ได้เปลี่ยนจากไอเดียเฉพาะกลุ่มมาเป็นตัวเลือกในการสร้างรายได้แบบ passive-income อย่างแท้จริง