Trusted

Chia Coin: คำอธิบายเกี่ยวกับ XCH และเครือข่ายของมัน

3 mins
อัพเดทโดย Passanai Jiraruekmongkol

เวลาผ่านไปเกือบจะหนึ่งเดือนแล้วที่เครือข่าย Bitcoin ถูกตั้งคำถามเรื่องมลภาวะที่เกิดจากการใช้พลังงานในการขุดซึ่งส่งผลให้สภาพอากาศเกิดการเปลี่ยนแปลง ผลงานศึกษาล่าสุดจาก Greenpeace ระบุว่า “การขุด Bitcoin ได้ก่อให้เกิดมลพิษมากกว่าหลายล้านตันที่ส่งผลให้เกิดภาวะโลกร้อนในสหรัฐฯ” ณ จุดนี้ Chia Network ซึ่งมาพร้อมกับเหรียญที่ผลิตขึ้นเองอย่าง Chia Coin มีเป้าหมายที่จะเปลี่ยนแปลงเรื่องดังกล่าวโดยการทำให้พื้นที่ Crypto เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากยิ่งขึ้น

Chia ยังมุ่งหวังที่จะเอาชนะ Bitcoin ด้วยการเปิดรับหลักการที่เป็นแกนหลักและเศรษฐศาสตร์ที่ดีของมันเข้ามา และที่สำคัญที่สุด พวกเขาให้คำมั่นที่จะบรรลุวัตถุประสงค์ทั้งหมดเหล่านี้โดยการใช้เทคโนโลยีที่ใหม่กว่าซึ่งเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากกว่ามาก

และเรายังจะมาเจาะลึกเกี่ยวกับ Chia (XCH) และระบบนิเวศบล็อกเชนที่ใหญ่โตขึ้นรอบๆ ตัวมัน

Chia Network คืออะไร?

Chia Network เป็นแพลตฟอร์มบล็อกเชนและสัญญาอัจฉริยะที่สร้างขึ้นจากอัลกอริธึมฉันทามติของ Nakamoto ที่เรียกว่า Proof of Space and Time (PoST)

PoST นั้นเป็นอัลกอริธึมฉันทามติตัวใหม่ตัวแรกของ Nakamoto นับตั้งแต่ Bitcoin มันช่วยให้ Chia Network สามารถดำเนินการตรวจสอบยืนยันธุรกรรมที่มีประสิทธิภาพ หรือที่เรียกว่า “การทำฟาร์ม” โดยการจัดสรรพื้นที่เก็บข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่ว่างเปล่าให้กับ “แปลง”

“การทำฟาร์ม” นั้นเป็นลอตเตอรี่ประเภทหนึ่งและมันต้องใช้โหนดเพื่อโฮสต์ไฟล์ขนาดใหญ่ที่เรียกว่า “แปลง” ในเครื่อง แต่ละแปลงจะมีข้อมูลการเข้ารหัสแบบสุ่ม และเมื่อรวมกันแล้ว พวกมันจะกลายเป็นสิ่งที่เรียกว่ากลไกฉันทามติของ Proof of Space and Time (PoST)

ทางเลือกแทน Proof-of-Work (PoW)

พูดง่ายๆ ก็คือ เป้าหมายของ Chia คือการสร้างเครือข่ายโอเพ่นซอร์สระดับโลกที่ทำงานด้วยระบบการชำระเงินที่เทียบได้กับเครือข่าย Bitcoin อย่างไรก็ตาม ด้วยการใช้กลไกฉันทามติ PoST เหนือ PoW ดูเหมือนว่ามันจะเป็นระบบการเงินแบบกระจายอำนาจทางเลือกที่ไม่ต้องการพลังงานที่ใช้ในการขุดมากเกินไป

ตอนนี้ เรามีความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับ Chia Network แล้ว ต่อไป เรามาเจาะลึกถึงกลไกเบื้องหลังของมันกัน

Chia Network: เบื้องหลัง

ดังที่ได้กล่าวไว้ก่อนหน้านี้ โปรโตคอล Chia ได้นำเสนอแนวทางใหม่ๆ ด้วย Nakamoto Consensus ในเวอร์ชั่นของพวกเขาเอง อัลกอริธึมพื้นฐานที่ขับเคลื่อนเครือข่ายจะขจัดความต้องการพลังงานที่เกี่ยวข้องกับการขุดออกจากระบบพร้อมๆ กับทำให้แน่ใจว่าระบบจะยังคงปลอดภัยและมีการกระจายอำนาจ

อัลกอริทึมของ Nakamoto ที่ Chia นำมาปรับใช้เป็นการผสมผสานระหว่าง Proof of Space และ Proof of Time (เรียกรวมกันว่า Proof of Space and Time หรือ PoST) โดยสามารถอธิบายสั้นๆ ได้ดังนี้

  • Proof of Space หมายถึงเทคนิคการเข้ารหัสที่ช่วยให้นักขุด (ที่เรียกว่าผู้ทำฟาร์ม) สามารถแสดงให้เห็นว่าพวกเขากำลังจัดสรรพื้นที่จัดเก็บข้อมูลที่ไม่ได้ใช้งานในปริมาณที่ไม่ส่งผลกระทบสำคัญบนฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ของตนเพื่อสนับสนุนเครือข่าย
  • ในบริบทของ Chia Network นั้น Proof of Time หมายถึงอัลกอริธึมฉันทามติที่ใช้ระบบการลงคะแนนเพื่อเลือกผู้ทำฟาร์ม และโฟกัสในเรื่องระยะเวลาที่ผู้ทำฟาร์มรายใดรายหนึ่งมีส่วนร่วมในเครือข่าย (รวมถึงชื่อเสียงโดยรวมของพวกเขาด้วย)

ดังนั้น สำหรับ Chia แล้ว เป้าหมายของพวกเขาคือการสร้างโทเค็นและให้รางวัลแก่ผู้ตรวจสอบเครือข่ายตามพื้นที่เก็บข้อมูลที่ว่างอยู่ที่พวกเขาบริจาคให้กับเครือข่าย เรื่องนี้แตกต่างอย่างมากจากบล็อคเชน PoW ที่ขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพการประมวลผลของเครื่องขุด

โปรดทราบว่านี่เป็นเพียงคำอธิบายอย่างคร่าวๆ ว่า PoST ใน Chia ทำงานอย่างไร สำหรับรายละเอียดเกี่ยวกับกลไกพื้นฐาน ให้ลองไปตรวจสอบที่เอกสารนี้ที่เจาะลึกลงไปในรายละเอียดของอัลกอริธึมฉันทามติเหล่านี้ได้อย่างดีเยี่ยม

Chia Network ทำงานอย่างไร?

ผู้ใช้งาน Chia ทุกรายที่มีพื้นที่จัดเก็บที่ไม่ได้ใช้งานบนฮาร์ดไดรฟ์ของตนสามารถทำฟาร์ม Chia ได้โดยการจัดสรรพื้นที่ดิสก์ให้กับแปลง เฉพาะแปลงเริ่มต้นเท่านั้นที่ค่อนข้างต้องใช้เวลาและทรัพยากรที่ค่อนข้างมาก

ในฐานะผู้ทำฟาร์ม ก่อนอื่น คุณต้องติดตั้งซอฟต์แวร์พิเศษบนคอมพิวเตอร์ของคุณ นี่เป็นข้อบังคับเนื่องจากซอฟต์แวร์นี้จะช่วยให้คุณสามารถจัดสรรพื้นที่จัดเก็บข้อมูลให้กับ Chia ได้ จากนั้น ผู้ทำฟาร์มสามารถใช้พื้นที่ดิสก์ที่จัดสรรให้กับเครือข่ายเพื่อจัดการกับความท้าทายที่ถูกนำเสนอโดยโปรโตคอล Chia ได้ นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้น:

ซอฟต์แวร์ที่คุณติดตั้งจะประกอบด้วยโหนดที่ซิงค์บล็อกเชนกับตัวมัน และจัดเก็บข้อมูลหมายเลขเข้ารหัสบนดิสก์ลงไปในแปลง เมื่อใดก็ตามที่ Chia Blockchain สร้างบล็อกใหม่ มันจะได้รับสิ่งที่เรียกว่า “หมายเลขความท้าทาย” จากบล็อกก่อนหน้า ผู้ทำฟาร์มจะต้องสแกนแปลงของตนเพื่อดูว่ามีเลขที่ใกล้เคียงกับโจทย์หรือไม่ แปลงที่มี Proof ที่ดีที่สุดจะได้รับรางวัลจากเครือข่าย

แน่นอนว่า ยิ่งคุณจัดสรรพื้นที่ฮาร์ดไดรฟ์ให้กับเครือข่ายมากเท่าไร คุณก็ยิ่งเก็บตัวเลขที่ใช้สุ่มได้มากขึ้นเท่านั้น และมันจะเพิ่มโอกาสในการชนะบล็อกถัดไปบนบล็อกเชนอีกด้วย

เมื่อคุณติดตั้งซอฟต์แวร์ Chia และซิงค์มันกับอย่างน้อยหนึ่งแปลง การทำฟาร์มจะเริ่มขึ้น หลังจากสร้างแปลงแล้ว คุณจะเริ่มสังเกตเห็นข้อความ “Time to Win Coin” ที่แสดงในแท็บการทำฟาร์ม ค่าที่แสดงบนแท็บเป็นเพียงค่าโดยประมาณเท่านั้น

ตอนนี้ คุณคงเข้าใจแล้วว่าทำไม PoST จึงไม่ต้องการใช้ไฟฟ้าและฮาร์ดแวร์มากเท่ากับที่ PoW ใช้ นอกจากนี้ พื้นที่ที่ไม่ได้ใช้ที่จัดสรรให้กับ Chia นั้นทนทานต่อ ASIC (เช่นว่า มันไม่สามารถใช้เพื่อขุด Crypto ได้) นี่คือเหตุผลที่ Chia Blockchain สามารถเรียกตัวเองว่าเป็นทางเลือกที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศมากขึ้น

การอัพเกรดครั้งใหญ่อีกหนึ่งครั้งเมื่อปีที่แล้ว Chia เริ่มอนุญาตให้ผู้ทำฟาร์มทำฟาร์ม CHIA ได้โดยตรงบนเซิร์ฟเวอร์คลาวด์ของ Amazon Web Services (AWS)

Chialisp: ภาษาโปรแกรมของ Chia เอง

Chia

อีกหนึ่งแง่มุมที่สำคัญของ Chia คือมันใช้ภาษาโปรแกรมแบบ On-Chain ของตัวเองที่เรียกว่า Chialisp มันช่วยให้สามารถพัฒนาและบำรุงรักษาเงินทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพด้วยความสามารถของสัญญาอัจฉริยะ

นับตั้งแต่เปิดตัวในปี 2019 Chialisp ประสบความสำเร็จอย่างมากในชุมชน DeFi และในหมู่นักพัฒนา ตัวภาษาโปรแกรมเองนั้นก็ดูปลอดภัย ตรวจสอบได้ง่าย และมีประสิทธิภาพ

Chialisp ใช้แรงบันดาลใจจาก Solidity, Bitcoin Core และ Ethereum Codebase ในขณะที่ยังคงรักษาโมเดล UTXO ของ Bitcoin ไว้ได้ มันได้วางรากฐานสำหรับการทำธุรกรรมพร้อมกันมากกว่าไปในเส้นทาง “การทำธุรกรรมตามลำดับ”

จนถึงตอนนี้ ธุรกรรมที่รองรับได้แก่ — Atomic Swaps, Authorized Payees, Colored Coins, Multi-Sig Wallets, Recoverable Wallets และ Rate-Limited Wallets และอื่นๆ อีกมากมาย

ใครคือผู้ที่อยู่เบื้องหลังโปรเจกต์?

โปรโตคอล Chia ได้รับการพัฒนาขึ้นในปี 2017 โดย Bram Cohen โปรแกรมเมอร์ชื่อดังและเป็นผู้สร้างโปรโตคอล BitTorrent ปัจจุบัน เขาเป็นหัวหอกของโปรเจกต์ในฐานะประธานเจ้าหน้าฝ่ายบริหาร

Cohen ได้รับความช่วยเหลือจาก Gene Hoffman ผู้ประกอบการต่อเนื่อง ในฐานะซีโอโอและประธาน และ Misha Graboi อดีตซีอีโอของ Delta-V Global Management ในฐานะซีเอฟโอ รวมถึงผู้บริหารระดับสูงคนอื่นๆ ลองไปดูที่หน้าทีมงานของโปรเจกต์เพื่อทำความรู้จักกับสมาชิกในทีมคนอื่นๆ

นอกจากนี้ ทีมงาน Chia ยังประกอบไปด้วยชุมชนนักพัฒนาที่ค่อนข้างใหญ่ซึ่งสนับสนุน Codebase ที่มีความสามารถที่หลากหลายอยู่เสมอ

Chia Coin กับ Bitcoin — ต่างกันอย่างไร?

ความแตกต่างที่สำคัญระหว่าง Bitcoin และ Chia มีดังต่อไปนี้:

  • กลไกการตรวจสอบธุรกรรมจะแตกต่างกันในทั้ง 2 เครือข่าย ในขณะที่ Bitcoin อาศัยกลไกฉันทามติ PoW Chia Coin จะใช้ PoST
  • Bitcoin ใช้พลังงานมาก เนื่องจากกระบวนการขุดต้องใช้เครื่องขุดระดับไฮเอนด์พร้อม CPU และ GPU ประสิทธิภาพสูง ในทางตรงกันข้าม Chia นั้นใช้เพียงพื้นที่ดิสก์ที่ไม่ได้ใช้งานบนระบบคอมพิวเตอร์ทั่วไปเพื่อขุด Chia (เรียกว่าการทำฟาร์ม)
  • Bitcoin มีอุปทานสูงสุด 21 ล้านเหรียญ ในทางกลับกัน Chia ไม่มีปริมาณสูงสุดที่จำกัดไว้ดังกล่าวและทีมงานที่ดูแลโปรเจกต์ค่อนข้างชอบอัตราเงินเฟ้อต่อเนื่องที่สามารถคาดการณ์ได้

Chia Coin (XCH)

Chia

Chia Coin (XCH) เป็นสินทรัพย์ดั้งเดิมใน Chia Network พวกเขาใช้โมเดล UTXO ของ Bitcoin เวอร์ชั่นที่กำหนดได้เองซึ่งเป็นกลไกจูงใจหลักที่สนับสนุนอัลกอริธึมของ Nakamoto

ผู้ผลิตบล็อกบน Chia Blockchain จะรับรางวัลเป็น XCH สำหรับการสนับสนุนของพวกเขาในการรักษาความปลอดภัยเครือข่าย ด้วยเหตุนี้ ผู้ทำฟาร์ม Chia สามารถบริจาคพื้นที่จัดเก็บข้อมูลที่ไม่ได้ใช้งานให้กับเครือข่าย และรับ XCH ที่ถูกสร้างขึ้นใหม่

Chia เลือกที่จะไม่มี ICO พวกเขานั้นพึ่งพารอบการระดมทุนของเอกชนเพื่อจัดหาเงินทุนสำหรับโปรเจกต์ อย่างไรก็ตาม นักลงทุนจะไม่ได้รับเหรียญใดๆ สำหรับการบริจาคเงินของพวกเขา อย่างไรก็ตาม พวกเขาสามารถไถ่ถอนเงินสำรองเชิงกลยุทธ์บางส่วนของเครือข่ายได้

ระบบเศรษฐศาสตร์โทเค็น

ทีมงาน Chia ได้จัดเตรียมโทเค็น XCH ไว้ล่วงหน้า 21 ล้านโทเค็น ซึ่งพวกเขาลงทุนในการพัฒนาเครือข่ายในระยะยาว มันมีอยู่หลายวิธีการสำหรับทีมงานในการใช้เงินสำรองเชิงกลยุทธ์ ได้แก่:

  • การให้ยืม: การให้ยืม XCH แก่ลูกค้าจะเป็นการปูทางให้มีสภาพคล่องมากขึ้นสำหรับ XCH
  • รางวัล: เพื่อใช้แจกจ่ายเป็นรางวัลการทำฟาร์มเพิ่มเติม
  • การลงทุน: นักพัฒนาและผู้มีส่วนร่วมในเครือข่ายสามารถเสนอเงินช่วยเหลือเป็น XCH ได้
  • การซื้อคืน: แผนงานของ Chia รวมถึงการเปิดตัวต่อสาธารณะ ณ บางจุด เมื่อสิ่งนั้นเกิดขึ้น ทีมงานสามารถใช้เงินสำรองเชิงกลยุทธ์เพื่อซื้อหุ้นคืน
  • เงินปันผล: เงินสำรองเชิงกลยุทธ์ยังสามารถนำไปใช้จ่ายเงินปันผลได้เมื่อบริษัทเปิดตัวสู่สาธารณะ

สำหรับการเป็นรางวัลให้กับโหนดสำหรับการรักษาความปลอดภัยเครือข่าย มันจะแจกจ่ายให้ดังต่อไปนี้:

  • 2021 ถึง 2024: 2 XCH ต่อบล็อก
  • 2025 ถึง 2027: 1 XCH ต่อบล็อก
  • 2028 ถึง 2030: 0.5 XCH ต่อบล็อก
  • 2031 ถึง 2033: 0.25 XCH ต่อบล็อก
  • 2034 และต่อจากนั้นไป: 0.125 XCH ต่อบล็อกตลอดไป

จะซื้อ Chia ได้อย่างไร?

Chia

Chia Coin (XCH) มีให้บริการในกระดานเทรด Crypto แบบรวมศูนย์และแบบกระจายอำนาจหลายแห่งตั้งแต่กลางปี 2021 ในขณะที่เขียนบทความนี้ คุณสามารถซื้อ XCH ได้จาก Huobi Global, Gate.io, KuCoin, LBank, MEXC, BitMart และ CoinEx และอื่นๆ อีกมากมาย

  • ลงทะเบียนเพื่อซื้อขายตามที่คุณต้องการ
  • คุณอาจจะต้องผ่านการตรวจสอบ KYC ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับกระดานเทรดที่คุณเลือกและนโยบายของพวกเขา
  • ฝากเงินเข้าบัญชีของคุณ ในกรณีที่กระดานเทรดที่คุณเลือกไม่รองรับการโอนเงินโดยตรง คุณอาจจะต้องฝากเหรียญอื่นๆ ที่เป็นที่ยอมรับกันทั่วไป เช่น Bitcoin
  • เมื่อคุณฝากเงินแล้ว ให้มองหาคู่การซื้อขายทั้งหมดที่มี XCH รวมอยู่
  • ซื้อ XCH ด้วยเงินที่คุณฝากเข้ากระเป๋าเงินของกระดานเทรด

คำวิจารณ์ที่มีต่อ Chia Network

ในขณะที่ Chia ได้กลายเป็นหนึ่งในโปรเจกต์ Crypto สีเขียวที่มีอนาคตมากที่สุด แต่มันก็ได้รับคำวิจารณ์พอสมควร ความกังวลที่ร้ายแรงที่สุดเกี่ยวกับโปรเจกต์นี้เกิดจากความต้องการฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์จำนวนมาก

เนื่องจากมันต้องใช้พื้นที่เก็บข้อมูลว่างๆ จำนวนมากในกระบวนการทำฟาร์ม Chia Network จึงอาจจะสร้างภาระหนักให้กับผู้ผลิตฮาร์ดไดรฟ์ได้ ในบางมุมมอง การประมาณการบางอย่างแสดงให้เห็นว่าการทำฟาร์มของ Chia สามารถลดอายุการใช้งานของฮาร์ดไดรฟ์ 512 GB จากที่มีมากกว่าหนึ่งทศวรรษให้เหลือน้อยกว่า 2 เดือนได้ ซึ่งมันจะสร้างผลกระทบย้อนกลับดังนี้:

  • การผลิตฮาร์ดแวร์ที่เพิ่มขึ้นนั้น ในที่สุด มันก็จะนำไปสู่การเป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์และการปล่อยมลพิษในระดับสูง
  • ด้วยความต้องการที่เพิ่มขึ้นอันเนื่องมาจากการทำฟาร์มของ Chia ราคาของฮาร์ดดิสก์ไดรฟ์ก็อาจจะเพิ่มขึ้นเป็นอย่างมากเช่นกัน

Chia จะสามารถทำตามกระแสที่มันสร้างขึ้นได้หรือไม่?

สรุปแล้ว ถึงแม้ว่ามันจะมีเรื่องบกพร่องอยู่บ้าง แต่ Chia ก็มีประสิทธิภาพในด้านพลังงานมากกว่า Bitcoin มาก ศูนย์กลางการทำฟาร์มขนาดใหญ่ของ Chia อาจจะดูเหมือนห้องเย็นมากกว่าถ้าเปรียบเทียบกับฟาร์มขุด Bitcoin ที่มีการใช้พลังงานที่สูง

Chia Network ต้องพิสูจน์ว่ามันมีความคุ้มค่าในฐานะทางเลือกที่ดีกว่า Bitcoin และเครือข่าย PoW อื่นๆ วิธีเดียวที่จะบรรลุผลนั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพคือการสื่อสารเรื่องการใช้งานกับผู้ใช้งานหน้าใหม่และได้รับการสนับสนุนจากชุมชน มิเช่นนั้น มันก็คงจะเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากกว่าถ้าไม่มีมันอยู่เลย

คำถามที่พบบ่อย

จะซื้อ Chia Coin ได้ที่ไหน?

ฉันสามารถสร้างทำเงินด้วย Chia Coin ได้หรือไม่?

Chia Crypto คืออะไร?

Chia Network คืออะไร?

Chia อยู่บนบล็อกเชนใด?

🎄แพลตฟอร์มคริปโตที่ดีที่สุดในไทย | ธันวาคม 2024
🎄แพลตฟอร์มคริปโตที่ดีที่สุดในไทย | ธันวาคม 2024
🎄แพลตฟอร์มคริปโตที่ดีที่สุดในไทย | ธันวาคม 2024

ข้อจำกัดความรับผิด

ข้อมูลทั้งหมดที่มีอยู่บนเว็บไซต์ของเราเผยแพร่ด้วยเจตนาที่ดีและเป็นไปเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น การกระทำใด ๆ ที่ผู้อ่านดำเนินการตามข้อมูลที่พบบนเว็บไซต์ของเราถือเป็นความเสี่ยงของผู้อ่านโดยเฉพาะ Learn ให้ความสำคัญกับข้อมูลคุณภาพสูง เราอุทิศเวลาให้กับการแยกแยะ ค้นคว้า และสร้างเนื้อหาเพื่อการศึกษาซึ่งเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน เพื่อเป็นการรักษามาตรฐานนี้และเพื่อสร้างเนื้อหาคุณภาพได้อย่างต่อเนื่อง พาร์ตเนอร์ของเราอาจตอบแทนเราด้วยค่าคอมมิชชั่นสำหรับการจัดวางตำแหน่งต่าง ๆ ในบทความของเรา อย่างไรก็ดี ค่าคอมมิชชั่นนี้ไม่มีผลต่อกระบวนการของเราในการสร้างเนื้อหาที่ไร้อคติ ตรงไปตรงมา และเป็นประโยชน์

Akhradet-Mornthong-Morn.jpg
Akradet Mornthong
อัครเดช หมอนทอง เป็น นักแปล/นักเขียนคอนเทนต์ ผู้เชี่ยวชาญทางด้าน NFT Games, Metaverse, AI, Crypto และเทคโนโลยีใหม่ๆ เขาจบการศึกษาในสาขาอังกฤษเพื่อการสื่อสารสากล และมีประสบการณ์ในการทำงานในวงการเกมมากกว่า 10 ปี เมื่อ NFT Games ได้กลายเป็นกระแสขึ้นมาในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เขาก็ไม่พลาดที่จะก้าวเข้ามาในวงการนี้เพื่อศึกษาข้อมูลในเชิงลึกต่างๆ ของวงการ NFT รวมไปถึงเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ Blockchain และ Crypto อีกด้วย
READ FULL BIO
ได้รับการสนับสนุน
ได้รับการสนับสนุน